Trong những năm gần đây, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và các văn bản hướng dẫn thi hành luật này đã góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả các vi phạm hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, giữ vững và ổn định trật tự an toàn xã hội để phát triển kinh tế - xã hội. Xử lý vi phạm hành chính đã và luôn là một trong những vấn đề cần được quan tâm hàng đầu. Bởi lẽ, chỉ khi xử phạt đúng, tức là xác định đúng cơ sở để xử phạt thì việc thực hiện xử phạt hành chính mới bảo đảm chính xác, bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tổ chức và cá nhân; phát huy được hiệu quả và mục đích của việc xử lý vi phạm hành chính là nhằm lập lại trật tự quản lý nhà nước bị xâm hại; góp phần giáo dục, răn đe người vi phạm và tránh được sai sót trong thực thi xử phạt vi phạm hành chính.

Tuy nhiên, hệ thống pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và việc thực thi pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đã bộc lộ những bất cập, hạn chế, đòi hỏi phải giải quyết nhằm đáp ứng yêu cầu về phòng chống các vi phạm hành chính đang diễn ra trong thực tế ngày càng phức tạp, giải quyết cơ bản những hạn chế, bất cập đặt ra từ hệ thống pháp luật xử lý vi phạm hành chính hiện hành. Đồng thời xác lập cơ sở pháp lý mới với những nội dung thay đổi phù hợp, có tính khoa học và khả thi, để từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính bởi đây là nhiệm vụ trọng yếu của cả nước nói chung và thị xã Bình Minh nói riêng nhằm góp phần thực hiện tốt việc phát triển kinh tế - xã hội, góp phần đẩy lùi tệ nạn xã hội tại địa phương.

            Thật vậy, thời gian qua, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã Bình Minh đã làm tốt công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện việc theo dõi tình hình thực thi pháp luậtvà kết quả công tác xử phạt vi phạm hành chính trên địa bàn thị xã. Tổ chức tốt việc triển khai thi hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác xử phạt vi phạm hành chính với một số kết quả cụ thể như sau: trong năm 2019, trên địa bàn thị xã đã tổ chức tuyên truyền theo chiều rộng được 8.893 giờ và tuyên truyền theo chiều sâu được 60 cuộc có 3.605 lượt người dự; phát hiện có 705 vụ vi phạm hành chính và đưa ra xử phạt 629 vụ với 778 đối tượng (trong đó, có 54 tổ chức và 724 cá nhân), số vụ chưa xử phạt là 75 vụ, số vụ chuyển xử lý bằng hình thức khác có 01 vụ (trong đó, truy cứu trách nhiệm hình sự 01 vụ); ra 778 quyết định xử phạt (đã thi hành xong 577 quyết định và chưa thi hành 201 quyết định); tổng số tiền phạt đã thu được 438.386.000 đồng; so với cùng kỳ 2018 giảm 127 vụ vi phạm, đưa ra xử phạt giảm 99 vụ, số vụ chưa xử giảm 46 vụ, chuyển xử lý bằng hình thức khác tăng 18 vụ và giảm 211 đối tượng bị xử phạt.

Để đạt được những kết quả nêu trên là do Thị ủy, Ủy ban nhân dân thị xã Bình Minh và các cơ quan, đơn vị, tổ chức có liên quan luôn chủ động, quan tâm, chỉ đạo thực hiện kịp thời công tác tổ chức triển khai, tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật mới đến cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn thị xã giúp mọi người hiểu rõ và thực hiện đúng pháp luật. Từ đó, góp phần nâng cao ý thức chấp hành, tuân thủ pháp luật của các cơ quan, đơn vị, tổ chức và công dân.

Trong các vụ việc giải quyết thuộc thẩm quyền thì trình tự, thủ tục thụ lý luôn được chú trọng. Khi giải quyết, có tổ chức đối thoại trực tiếp với dân, họp Tổ tư vấn và tham mưu cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã xem xét, giải quyết.

Trong quá trình xem xét, giải quyết các vụ việc yêu cầu bồi thường có xin ý kiến chỉ đạo từ cấp trên. Có sự phối hợp gắn kết chặt chẽ với cấp trên, đảm bảo hiệu quả trong thực hiện quản lý về công tác này, nhất là về chế độ thông tin, báo cáo, thống kê.

            Tuy nhiên, tính đến nay trên địa bàn thị xã, công chức phụ trách công tác theo dõi thực thi pháp luật thực hiện nhiệm vụ theo chế độ kiêm nhiệm. Một số cán bộ, công chức chưa được tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng về công tác theo dõi tình hình thực thi pháp luật do cơ quan chức năng cấp trên tổ chức.

Việc phân công, bố trí cán bộ, công chức phụ trách công tác chứng thực tại một vài đơn vị chưa phù hợp, không có chuyên môn về luật, trình độ nhận thức hạn chế. Do đó, việc sai sót trong quá trình thực thi nhiệm vụ là không thể tránh khỏi.

Việc ghi chép vào sổ, áp dụng “Mẫu lời chứng và lời chứng đối” với chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch còn nhiều trường hợp thực hiện chưa đúng với quy định và hướng dẫn. Ghi thông tin không đầy đủ, viết tắt, không ghi rõ số tiền thu phí. Không thực hiện khóa sổ chứng thực của năm cũ, không đóng dấu giáp lai đầy đủ giữa các trang.

            Qua kết quả kiểm tra các doanh nghiệp trên địa bàn trong năm 2019: có 01 doanh nghiệp chưa ký kết hợp đồng lao động với người lao động khi hết thời gian thử việc; 02 doanh nghiệp chưa điều chỉnh hệ thống thang bảng lương theo quy định từ đó dẫn đến chưa đảm bảo về chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.

Nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn thị xã Bình Minh, tôi xin đề xuất một số giải pháp sau:

Hàng năm, cần ban hành kế hoạch cụ thể để cấp dưới triển khai thực hiện, thu hút đông đảo các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện công tác theo dõi, giám sát việc thi hành pháp luật, nhất là vấn đề xử lý vi phạm hành chính.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức chấp hành các quy định của pháp luật cho các cá nhân, tổ chức bên ngoài và Nhân dân nhằm giúp họ ngày càng tiếp cận sâu hơn, đúng hơn về pháp luật, giảm thiểu tối đa các hành vi vi phạm pháp luật trong xã hội.

Tăng cường phối hợp gắn kết chặt chẽ hoạt động giữa các cơ quan, ban ngành trong công tác xử lý vi phạm hành chính; đảm bảo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật được thực hiện xuyên suốt, từng bước nâng cao về chất lượng, hiệu quả hoạt động.

Xác định rõ một số lĩnh vực trọng tâm cần theo dõi và chỉ đạo, phân công rõ ràng nhiệm vụ cụ thể cho từng ngành phụ trách. Chủ động tiếp nhận, xử lý thông tin do các cơ quan, tổ chức, cá nhân phản ánh về những vụ việc vi phạm nhằm kịp thời tham mưu, đề xuất các biện pháp xử lý đạt hiệu quả cao.

Công tác thanh tra, xử lý tệ nạn xã hội của các cơ quan chức năng trên địa bàn thị xã cần được thực hiện kiên quyết hơn, triệt để hơn để tránh tình trạng tái phạm, gây mất trật tự xã hội.

Có thể nói, tình trạng vi phạm hành chính hiện nay là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến an ninh - chính trị, trật tự an toàn xã hội, làm xói mòn niềm tin của Nhân dân vào một xã hội trật tự, kỷ cương, an toàn, lành mạnh. Vì thế, thực hiện tốt công tác xử lý vi phạm hành chính sẽ góp phần củng cố và tăng cường niềm tin của Nhân dân vào đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước ta.

Xử lý vi phạm hành chính muốn đạt hiệu quả cao phải dựa trên nhiều cơ sở, áp dụng nhiều phương pháp, biện pháp khác nhau, nhưng chủ yếu dựa vào các giải pháp hoàn thiện các quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về xử lý vi phạm hành chính cho mọi tầng lớp nhân dân; nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác xử lý vi phạm hành chính; tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát và xử lý nghiêm minh, kịp thời các hành vi vi phạm. Muốn xử lý vi phạm hành chính có hiệu quả thì chúng ta phải tiến hành một cách tích cực, đồng bộ và kiên quyết các giải pháp trên.

(Nguồn số liệu: Báo cáo số 108/BC-UBND ngày 23/9/2019 của UBND thị xã Bình Minh về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật trong năm 2019)

ThS.Nguyễn Thị Xiếu (Khoa Nhà nước và Pháp luật)